DBH 3: Biologia. Nutrizioaren gurutzegrama (1)

Hemen duzue orain arte Nutrizioaren barnean ikusi ditugun kontzeptuen inguruko gurutzegrama eta pasahitza. Elikaduraren gaia eta horretaz gain Digestio eta Arnas aparatuak hartzen ditu. Klikatu argazkietan.

Elurra Zumaian!

Garazik bidali dizkit argazki hauek. Abenduaren 1ean ateratakoak dira. Bertan Itzurun hondartza zuri ikusten da. Eskerrikasko Garazi.

Agenda 21: Insostenible

Hemen duzue "Insostenible" izeneko laburmetraia. Ikus ezazue (klikatu argazkian) eta ondoren azpiko galderak erantzun.

Galderak:
- Zein da "insostenible" laburmetraiak eman nahi duigun ikasgaia?
- Filmean agertzen diren produktuen artean zeintzuk dira ohikoak zuen etxeetan/lagunartean?
- Hauetatik zenbat erosten dituzue plastikotan bilduta?
- Zuen herrietan badago aukerarik erosketa berdina plastikorik gabe egiteko?

Batxi 2: Bio. Zitoeskeletua (formulak eta argazkiak)

Zitoeskeletuko egitura berezien formulak:
 - Zentrioloak:                9 x 3 + 0
 - Zilioak eta flageloak:
      - Axonema:              9 x 2 + 2
      - Trantsizio gunea:    9 x 2 + 0
      - Korpuskulu basala:  9 x 3 + 0

Argazkiak (klikatu bertan handiago ikusteko):

DBH 4: Biologia. Transkripzioa eta Erreplikazioa.

Hemen dituzue bi bideo. Ingelesez daude, sentitzen dut, baina irudiek oso ongi erakusten dituzte prozesuak.

Lehenengo bideoak ADNaren transkripzioa nola gertatzen den erakusten du.

Bigarrenean erribosoma ARN mezularia itzultzen ikusten da.

Hona hemen bideotxo bat proteinak nola sortzen diren azaltzen duena.

DBH 3/Batxi 2: Bio. Neutrofiloa bakteria ehizatzen.

Bideo famatu bat dakarkizuet oraingoan. Bertan neutrofilo bat (globulo zuria) ageri da bakteria bat ehizatzen. Inguruko egitura esferikoak eritrozitoak (globulo gorriak) dira. Klikatu argazkian.

Batxi 2: Biologia. Zelula mintzaren mikrografiak.

Hemen dituzue hainbat mikrografia. Klikatu argazkietan haundiago ikusteko.

Zelula loturak







GAP loturak

Hemidesmosomak

Fagozitosia

Pinozitosia

Batxi 2: Kuadrilla edarra

Gaur sorpresa itzela emun doztazue.
Eskerrikaskoooo, mundialak zarie!!!

Batxi 2: Biologia. Glikokaliza

Hemen dituzue glikokalizaren irudi pare bat, denak ere mikroskopio elektronikoarekin ateratakoak. Lehenengoan bakterio baten glikokaliza ikusten da eta bigarrenean giza zilborrestearen zain bateko endotelioko zelulen glikokaliza (lau argazki).

Gogoratu Glikokalizaren funtzioak:
1) Zelularen gainazala babesten du eta ura xurgatzen duenez labainkorra bihurtzen du.
2) Beste zelula batzuk hautematen ditu eta lotu egiten zaie.
3) Sustantzia edo partikulak hauteman eta finkatzen ditu.
4) Heste epitelioko mikrobiloetan produktuak degradatzen dituzten entzimen ainguralekua da.

DBH 3/4: Bio. Zelula eukariotoa

Hemen duzue zelularen inguruko bideo bat, ikuspegi berritzailea ematen duena. Inner Life of the Cell (Zelularen barne bizitza). Ea gustuko duzuen. Klikatu argazkian.

Batxi 2: Biologia. Proteina motorraren animazioa

Hemen duzue Utrecht-eko Unibertistateko Hoogenraad laborategiak egindako animazioa, "A day in the life of a motor protein". Bitxia behintzat bada, ea gustuko duzuen. Klikatu argazkian.

Batxi 1/2: Biologia. Zelula motak

Esan ezazu ondorengo esaldiak zein zelula motari dagozkion.
- Zelula prokariotoa
- Animali zelula eukariotoa
- Landare zelula eukariotoa

a) Erribosoma txikiak dituzte.
b) Zentrioloak dituzte.
c) Arnasketa zelularra mesosoman egiten dute.
d) Moneroak dira.
e) Forma irregularra izan ohi dute.
f) Nukleoidea dute.
g) Zelula pareta dute.
h) Nukleoa zelularen alde batera desplazaturik daukate.
i) Fotosintesia egiten dute.
j) Zelulabakarrak dira.
k) Lisosoma ugari dituzte.
l) Plasmidoak izan ditzakete.
m) Zitoeskeletua daukate.
n) Kapsula eratzen dute.
o) Bakuoloa handitzen doa denbora igaro ahala.
p) Finbriak dituzte.
q) Gure hesteetan aurki ditzakegu.
r) Kromosoma bakarra dute.
s) Gram + edo Gram - izan daitezke.
t) Zaharrenak dira.

Batxi 1/2: Biologia. ADNaren kondentsazio mailak

Bideo honetan ongi ikusten da ADN-aren kondentsazioa helize bikoitza izatetik kromosoma izateraino. Klikatu argazkian.

DBH 4: Biologia. ADN eta ARN molekulak.

ADNa kopiatzea izango da gure lana. Lehenengo bideotxoan hiru ADN zati erakutsiko dizkizuegu eta bakoitzaren osagarria idatzi beharko duzue. Lehenengo zatia erraza da, bigarrena ere bai, hirugarrena luzeagoa, beraz zailtxoagoa.









Bigarren bideo honetan ADNaren osagarria izango den ARN sekuentzia bilatu beharko duzue. Hau superzaila da eta ez dugu uste lortuko duzuenik, baina bueno... saiatu...









Hemen aurkezten dizkizuegu ARNaren bi zati (bideo bakoitzean bat). Saia zaitezte kode genetikoa erabiliz aminoazidoen katea osatzen.
Beraz:
1) Idatzi koadernoan bideoan ikusitako sekuentzia.
2) Bilatu kode genetikoaren inguruko informazioa interneten.
3) Idatzi aminoazidoen sekuentzia.

1. bideoa








2. bideoa

DBH 4: Biologia. Daltonismoa.

Daltonismoaren gaia jorratu dugula eta, Eirek honako bideo hau jarri zigun gelan. El Hormigero telebista saioan gertatu zen, hiru pertsona daltonikok betaurreko bereziak jantzi eta koloreak lehen aldiz ikusi zituzten. Klikatu argazkian.

Gasteiztarrak Zumaian

Unamunotarrak non eta Zumaian, hau poza! Zoragarriak zarete.
Segi halako jator!

DBH 3: Biologia. Elikagaiak

Gaiaren errepasua egiteko hona hemen ariketa bat.
Azter itzazue ondorengo elikagaiak eta eman ezazue bakoitzari buruzko informazio hau:
- Elikagai mota.
- Elikagaien gurpileko taldea.
- Dituen mantenugaiak.
- Kontserbatzeko metodoak

Elikagaiak honako hauek dira:
- Ogia
- Garbantzuak
- Melokotoia
- Tomatea
- Esnea
- Sardinak
- Gurina
- Sagarra
- Pamplona txorizo xerrak
- Piper gorriak

DBH 3: Biologia. Elikagai transgenikoak

Klasean elikagai transgenikoak ikusi ditugu, bereziki landareak; tomatea, patata, sagarra, artoa...

Ingeriaritza genetikoari esker animaliekin ere saiakera ugari agin dira, batzuk oso bitxiak eta etikoki zalantzazkoak. Ikus itzazue argazki hauek:

Katu fluoreszentea:

Lau hegaletako eulia:

Behi urdin belgiarra:

DBH 3: Biologia. Kontserbazio metodoak

Hona hemen hainbat elikagai kontserba. Esan ezazu nola kontserbaturik dagoen bakoitza eta zergatik erabiltzen den metodo hori.