DBH 3: Biologia. Medikuarenean.

Medikuarenera joan dira hainbat pertsona eta honek beren ahuleziak aztertu ondoren dieta berezietarako aholkuak/aginduak eman dizkie.
Presta ezazu bakoitzarentzako menu berezi bat atzoko ariketako multzo bakoitzeko produktu egokiena aukeratuz, beti ere medikuaren aholkuei kasu eginez, noski.

Ander: 
Tentsio altuarekin ibiltzen da eta beraz sodioak kalte egiten dio, aldiz potasioa oso ona da berarentzat.
Jone:
Kolesterol arazoak ditu. Lipidoak ahalik eta gutxien jatea komeni zaio.
Leire:
Bitamina faltan dago, batez ere A eta C bitamina asko dituzten elikagaiak jan behar ditu.
Peru: 
Etzaizkio karbohidratoak batere komeni. Energia proteinetatik ateratzeko aholkua eman dio medikuak.
Sara:
Oso urduria denez kirola ugari egiten du eta horregatik janari energetikoak behar ditu.
Koldo:
Sara ez bezala, hau beti sofan etzanda telebista ikusten egoten da eta ez du kaloriarik batere gastatzen.
Uxue:
Ez zaizkio barazkiak batere gustatzen. Nolako dieta jarriko diozu barazkirik jan gabe mantenugai guztiak lor ditzan?

DBH 3: Biologia. Elikagaien nutrizio balioak.

Dietas.net webgunean baduzue ekigaia bakoitzaren nutrizio balioak azaltzen dituen taula. Begira itzazu honako elementu hauen balioak eta bete ezazu taula. Klikatu hemen.

1. multzoa
Cola freskagarria
Laranja zukua
Te-a
Ura (iturrikoa)

2. multzoa
Azalorea
Kuia (kalabaza)
Patata berria
Tomatea
Ziazerba (azelga)

3. multzoa
Arrautza
Txahal txuleta
Legatza
Oilasko paparra

4. multzoa
Arroz esnea
Banana
Marrubia
Sagarra
Yogur greziarra

Mutila eta bere atomoa

Askotan galdetu izan duzue ea molekulak ikusteko gai izan den inor. Hemen duzue CO (karbono monoxidoen) molekulekin egindako filme labur bat, "munduko filmerik txikiena" izena ere eman zaiona.

Bertan STM motako mikroskopioa erabiliz azalera lau batean CO molekulak kokatu dituzte eta framez frame filme bat egin dute. Ea gustuko duzuen. Klikatu argazkian.

DBH 4: Biologia. Odol taldeen genetika

Oraingoan odol taldeen inguruko ariketak egingo ditugu.

1) A taldeko emakume batek eta B taldeko gizon batek bi haur dituzte, bata A taldekoa eta bestea B taldekoa. Zeintzuk dira lauren genotipoak?

2) Senar eta emazte baten ama biak 0 taldekoak ziren baina beraiek AB taldeko alaba izan dute. Posible al da? Posible bada, zein izango da orduan senar emazteen genotipoa?

3) AB taldeko gurasoak haur baten esperoan daude. Zein probalilitate dauka haurrak...
    a) ... A taldekoa izateko?
    b) ... heterozigotikoa izateko?

4) A taldeko emakume batek A taldeko semea izan du. Horretarako ezinbestekoa al da senarraren odol taldea ere A izatea?

5) AB taldeko ama eta B taldeko aita duen alaba homozigotikoak odol transfusio baten beharra dauka. Nork eman beharko lioke odola?

6) AB taldekoa den pertsona baten gurasoen genotipoa nolakoa da? Aipa itzazu aukera guziak.

7) B taldeko bi gurasoen alabaren odola 0 taldekoa da.
    a) Nolakoa da gurasoen genotipoa? 
    b) Posible al da alabaren aitonetako bat 0 taldekoa izatea?

8) Posible al da AB taldeko pertsona baten semea 0 taldekoa izatea? Eta pertsona horren ama 0 taldekoa izatea?

Batxi 2: Bio. Proteinen gurutzegrama

Bete ezazu proteinen inguruko gurutzegrama hau. Klikatu argazkian.

DBH 4. Biologia. Genetikaren gurutzegrama

Bete ezazu genetikaren inguruko gurutzegrama hau. Klikatu argazkian.

Batxi 1: MGZ. Jasangarritasuna

Hemen duzue jasangarritasunaren inguruko bideo interesgarri bat. Klikatu argazkian.

DBH 3: Bio. Nutrizioa

Hemen dituzu Olatz eta Olaiak gaur bazkaldu dutena. Azter itzazu menu biak.

Olatzen bazkaria

Olaiaren bazkaria

Batxi 2: Mintz plasmatikoan dauden lipidoak

Hemen duzue mintz plasmatikoaren irudi bat. Bertan ohikoak diren lipidoak ikus ditzakezue.

Berandu izan baino lehen

Leonardo di caprioren dokumentala duzu hemen, "Berandu izan baino lehen" (Before the flood) izenekoa. Bertan aldaketa klimatikoa eta honen ondorioak azaltzen ditu. Interesgarria da. Klikatu argazkian.

Eskerrikasko Mikel Mujika.

DBH 3/4: Biologia. Munduko populazioa

Munduko populazioaren bitxikeriak azaltzen dituen webgunea. Ikus ezazu zenbat jende jaio zen zure egun berean. Klikatu irudian.