DBH 4: Biologia. Down sindromea.

Euskal Telebistako "Ur handitan" saioak Down sindromearen gaia landu zueneko atala duzue hemen, 21. kromosoma XXI mendean. Aipatu berri dugu klasean trisomia zer den eta merezi du dokumentala ikusteak. Egin klik argazkian.

Hemen duzue Motxila 21 taldearen "Somos la banda motxila 21" abestiaren bideoklipa. Klikatu argazkian.

Batxi 2: Biologia. Mintz plasmatikoaren inguruko irudiak.

Hemen dituzue hainbat mikrografia. Klikatu argazkietan haundiago ikusteko.

Zelula loturak







GAP loturak

Hemidesmosomak

Fagozitosia

Pinozitosia

Glikokaliza

Batxi 2: Biologia. ADNaren trinkotzea

ADNaren trinkotzea azaltzen duen bideo laburra. Klikatu argazkian.

Batxi 2: Biologia. ADNaren sarrera

Azido nukleikoekin hastera goazen honetan bideo pare bat jarriko dizkizuet gaia zentratzeko, eta aurreko ikasturtetan ikasitakoa gogoratzeko. Ea gustatzen zaizkizuen...

- ¿Qué es el ADN y cómo funciona?
- Teoría del gen egoísta

DBH 4: Biologia. Zelularen aurkikuntza

Hemen duzue BBCren dokumental interesgarria: "La química de la vida: 1. La célula". Bertan Hooke eta Leeuwenhoeken mikroskopioak eta idatziak ikusten dira. Ondoren teoria zelularrerako urratsak ikusen dira, Robert Brownen nukleoa eta azkenik Schleiden eta Schwann-en teoriaren bilakaera.

DBH 4: Geologia. Azterketarako harriak

Hemen dituzue azterketan sartuko diren harrien argazkiak. Klikatu argazkian harri guztiak ikusteko.

DBH 4: Geologia. Harri motak

Hona hemen ikasi beharreko harri motak.

Batxi 2: Bio. Proteinen 3D irudiak

Hemen dituzu hainbat proteinaren 3D irudiak, sinpleenetik konplexuenera. Azkena berezia da. Klikatu argazkian.

Batxi 2: Biologia. Proteinen 2. mailako egitura

Hemen dituzue proteinen bigarren mailako egiturak erakusten dituzten irudiak.
Lehenengoan α-helizea eta β-xafla azaltzen dira eta bigarrenean kolageno helizea eta kolageno zuntza (3. maila). Klikatu irudietan handiago ikusteko.

Batxi 2: Biologia. Lipidoak

Identifika itzazu ondorengo lipido motak eta esan ezazu bakoitzak zein osagai eta zein funtzio dituen.

DBH 4: Geologia. Superkontinenteak.

Klasean ikusi dugu Alfred Wegenerrek kontinenteak mugitzen zirela esan zuela. Garai batean kontinente guztiek Pangea izeneko superkontinente bat osatzen zutela eta gero zatitu et aldentzen joan zirela.

Gaur egun badakigu Pangea baino lehenago superkontinenteak izan zirela eta lurrak aldiro zatitu eta elkartuz joan direla.

Superkontinenteen zerrenda:
- Pangea
- Pannotia
- Rodinia
- Columbia

Bila ezazu superkontinente hauen inguruko informazioa eta egin itzazu ondorengo jarduerak:
a) Marraz ezazu superkontinentea Lurrean.
b) Bila ezazu non dagoen Europa eta imagina ezazu non egongo zen kokatuta Zumaia.
c) Zein garaitan existitu izan zen kontinente hau? Datak eta aro geologikoaren izena.
d) Zein animalia ziren nagusi garai hartan gure planetan?

Batxi 2: Bio. Zelularen osagai kimikoak. Errepasua

Hona hemen Zelularen osagai kimikoak gaiaren errepasua egiteko ariketa. Ea nola egiten duzuen. Klikatu argazkian:

DBH 4: Geologia. Pangea.

Mapa berezi bat erakutsi nahi dizuet. Gaur egungo herrialdeen proiekzioa garai bateko Pangeako lurretan. Ez da oso zientifikoa baina bitxia bai. Klikatu irudian handiago ikusteko.




















Hona hemen kontinenteen eboluzioa erakusten duen bideo labur bat. Fijatu zaitezte Iberiar penintsula eta Euskal Herriaren bilakaeran. Klikatu argazkian bideoa ikusteko.

Batxi 2: Bio.

Hona hemen lehenengo gaian ikusi ditugun hainbat kontzepturen inguruko galderak:

1. Giltzurrunek egoki funtzionatzen ez badute medikuak dialisia egitera bidaliko zaiko. Aldiro ospitalera joan, makina bati konektatu eta denbora tarte batez etzanda egon behar duzu. azal ezazu era zientifiko batean zer den prozesu hau.

2. Azal ezazu zergatik izerditzen dugun. Eta izeditu ondoren zergatik gelditzen da gatza erropatan?

3. Kostaldeko landareek hosto oso lodiak izaten dituzte (ikusi irudia). Azal ezazu egoera hau arrazoi zientifikioak erabiliz.

Batxi 2: Biologia. Difusioa, Osmosia eta Dialisia

Difusioa, Osmosia eta Dialisia agertzen dituen animazio bat duzue hemen. Klikatu argazkian.

Batxi 1/2: Biologia. Uraren propietateak

Hona hemen hainbat irudi. Azal ezazu bakoitzean ageri den uraren propietatea.

DBH 4: Geologia. Planeten sateliteak

Bila itzazu Eguzki Sistemako planeta bakoitzaren sateliteak.
- Zenbat satelite ditu planeta bakoitzak?
- Zeintzuk dira planeta bakoitzeko satelite nagusiak? (Gehienez 4)
- Satelite horietako bakoitza ilargia baino handiagoa ala txikiagoa da?

DBH 4: Geologia. Unibertsoko elementuak.

Hemen dituzue bi bideo unibertsoko elementuen inguruan. Lehenengoan unibertsoaren osagaien irudiak ageri dira eta bigarrenean tamainak konparatzen dira. Klikatu irudi bakoitzean bideoa ikusteko.

Batxi 1/2: Bioelementuen ugaritasuna

Hemen duzuen taula honetan bioelementuen ugaritasuna ageri da, hala ingurunean nola gizakiaren gorputzean. Azter ezazu ongi eta erantzun itzazu ondorengo galderak:
- Zeintzuk dira desberdintasun handienak? Aipatu lau deigarrienak.
- Zeintzuk dira eremu bakoitzeko zazpi ugarienak?
- Ingurunearekiko zein elementu da ugariagoa gizakian?
- Zein ezaugarri dituzte aurreko galderan aipaturiko elementuek?

DBH 3: Biologia. Moldaerak

Bila itzazu oindorengo landareen irudiak eta erantzun galderak:

- Zein ingurunetan bizi da?
- Zein da bere izena euskaraz, gazteleraz eta inglesez?
- Sustraia, enborra, hostoak eta lorea al ditu?
- Zein moldaera ditu?

Landareen zerrenda:
- Carnegiea gigantea
- Drosera rotundifolia
- Helianthus anuus
- Honckenya peploides
- Nymphaea lotus
- Ophrys apifera
- Rafflesia arnoldii
- Triticum aestivum
- Welwitschia mirabilis

Batxi 2: Biologia. Hartzidura alkoholikoa.

Ikasturtea bukatuta badago ere hemen duzue hartzidura alkoholikoa eta gluzidoei buruzko animazio txiki bat, Teknopolis saioan egindakoa.

DBH 3: Biomak.

Taldekako lana egiteko hemen duzue gida txiki bat.
1) Biomaren izena eta munduko kokapen mapa.
2) Baldintza klimatikoak: argia, hezetasuna, tenperatura...
3) Flora: Nolakoa eta adibideak.
4) Fauna: Nolakoa eta adibideak.

DBH 4: Geologia. Kilauea sumendia.

Azkenaldian Kilauea sumendia "jo ta fuego" dabil. Hemen duzue bere jarduerari buruzko timelapsea. Klikatu argazkian.

DBH 4: Geologia. Mendien sorrera.

Hemen dituzu hainbat mendiren argazkiak, bakoitza bere izenarekin. Esan ezazu sumendia den ala ez eta zein izan den bere sorrera.

Hona hemen azkenengo argazkia. Nola sortu da? Erantzuna zailagoa da, animoooo...

DBH4: Biologia. Arrain arrantzale arra eta emea

Arrain arrantzalea (Ceratias holboelli) sakonera haundiko uretan bizi den arrain mota bat da. Nemoren bila filmetik ezagutuko duzue. Emearen eta arraren arteko erlazioa oso berezia da, arra emearen parasito-sinbiontea baita. Hobeto ulertzeko hemen duzue Zientzia kaierako artikulua, Bikote bitxi hori. Klikatu argazkian.